Αν δε λαδώσεις, δουλειά δεν κάνεις (στο μοτέρ)

Λιπαντικό Κινητήρα – Αν δε λαδώσεις, δουλειά δεν κάνεις (στο μοτέρ)

Όπως και να το πεις: ορυκτέλαιο, συνθετικό, λάδι ή λιπαντικό κινητήρα, η ουσία είναι ότι το αυτοκίνητό σου δεν λειτουργεί χωρίς αυτό. Ενόσω εσύ οδηγείς, το λάδι του κινητήρα σου εργάζεται σκληρά:

1. Λιπαίνει και μειώνει τις τριβές στα κινούμενα μέρη της μηχανής (πιστόνια, μπιέλες, στρόφαλος κλπ). Αλλιώς τα μέταλλα «εκεί μέσα» αν δεν γλιστράνε, θα κολλήσουν.
2. Καθαρίζει τα μέταλλα της μηχανής με τρόπο που θα ζήλευαν και στη Βιλαρίμπα: Διαλύει και ξεπλένει τη «λάσπη/μούργα» που μαζεύεται από τα υπολείμματα της καύσης στους κυλίνδρους.
3. Εξουδετερώνει τα οξέα που προέρχονται από τα καύσιμα, ώστε να μην σκουριάζει η μηχανή από μέσα!
4. Στεγανοποιεί τα ελατήρια στα πιστόνια! Αν δεν εντυπωσιάστηκες, μάθε ότι τα στεγανά ελατήρια εμποδίζουν να καίγεται λάδι μαζί με τη βενζίνη και να βγάζεις ένα «ντουμάνι καπνό» από την εξάτμιση.
5. Ψύχει το κινητήρα, μεταφέροντας τη θερμότητα μακριά από τα κινούμενα μέρη. Το λάδι αγαπά τόσο τη μηχανή σου, που κυριολεκτικά καίγεται για αυτή!

Τα λάδια μηχανής το «παλιό καλό καιρό» ήταν απλοί υδρογονάνθρακες με βάση το πετρέλαιο (ορυκτέλαια) με διάρκεια ζωής το πολύ 3-5.000 χλμ. Σήμερα η εξέλιξη της τεχνολογίας μας προσφέρει συνθετικά λάδια, ή με πρόσθετα και συντηρητικά, ώστε να ρέουν εύκολα «στο κρύο» και να καίγονται πολύ δύσκολα «στο ζεστό». Ως αποτέλεσμα πολλά αυτοκίνητα πλέον δεν θέλουν αλλαγή λαδιών νωρίτερα από 30-40.000 χλμ.

Προσοχή: Ακολουθεί η άχρηστη πληροφορία της ημέρας (έκτος αν θες να εντυπωσιάσεις τη παρέα στο trivial!)

Η πρώτη εταιρία λιπαντικών (η Valvoline), ιδρύθηκε το 1866 στις ΗΠΑ από τον Ιατρό John Ellis. Ο John ήταν σίγουρος ότι το αργό πετρέλαιο (μαζούτ) είχε θεραπευτικές ιδιότητες για τον άνθρωπο και προσπαθούσε αρχικά να φτιάξει πετρελαιο-φάρμακα (αλήθεια)! Για το καλό όλων μας, ευτυχώς εγκατέλειψε τη προσπάθεια χωρίς ποτέ να αποδείξει ότι το μπάνιο σε πετρελαιοκηλίδα κάνει καλό στην υγειά. Είχε όμως ήδη αντιληφθεί τις λιπαντικές ιδιότητες των πετρελαιοειδών, και αφιέρωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη ενός νέου λιπαντικού για τις βαλβίδες των ατμομηχανών. Την εποχή εκείνη, οι ατμομηχανές είχαν αντί για λάδι ένα μίγμα από πετρέλαιο και ζωικά λίπη, οπότε το νέο (παχύρευστο) λιπαντικό του John που άντεχε στις θερμοκρασίες και δεν είχε διαρροές έφερε επανάσταση στους κινητήρες. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…

Μία ζέστη – Μία κρύο

Το κρίσιμο χαρακτηριστικό του λαδιού που αξίζει να θυμάσαι είναι το «ιξώδες» δηλ. με πόση δυσκολία ρέει μέσα στη μηχανή. Υψηλό ιξώδες = μεγάλη αντίσταση στη ροή, χοντρό/παχύρευστο σαν το μέλι. Χαμηλό ιξώδες = μικρή αντίσταση στη ροή, λεπτόρρευστο σαν νεράκι. Γενικά το λάδι έχει μία κακή συνήθεια, όσο πέφτει η θερμοκρασία, γίνεται πιο πηχτό και ρέει με μεγαλύτερη δυσκολία. Σκέψου αναλογικά στη κουζίνα πόσο εύκολα καθαρίζεις ένα ταψί από μαγειρικό λάδι που έχει παγώσει. Όχι πολύ εύκολα…

Σκέψου αναλογικά στη κουζίνα πόσο εύκολα καθαρίζεις ένα ταψί από μαγειρικό λάδι που έχει παγώσει.

Τα σύγχρονα λάδια έχουν αναγκαστικά διπλή προσωπικότητα: Χαμηλό ιξώδες στο κρύο για να ρέουν αμέσως εύκολα (όταν βάζεις μπρος τη μηχανή), αλλά και υψηλό ιξώδες στο ζεστό (στους 1000C) για να μην είναι υπερβολικά λεπτόρρευστα και δεν μπορεί να διατηρήσουν το φιλμ προστασίας στα μέταλλα του κινητήρα.

Ένα συνηθισμένο και οικονομικό λάδι είναι το 10W-40 που ταιριάζει στα περισσότερα αυτοκίνητα. Δηλαδή αυτό το λάδι είναι λεπτόρρευστο με μικρή «δυσκολία ροής 10» στο κρύο (W=Winter), αλλά όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία γίνεται αναλογικά πιο παχύρευστο με μεγαλύτερη «δυσκολία ροής 40» στους 1000C.

«Γιατί πρέπει να αλλάζω τα λάδια; Κάθε πότε πρέπει να γίνεται η αλλαγή; Αφού δεν κάνω πολλά χιλιόμετρα γιατί να τα αλλάξω; Να προτιμήσω ορυκτέλαιο, ημισυνθετικό ή συνθετικό λάδι;»