Βολάν  ή αλλιώς «σφόνδυλος» είναι ένας αρκετά βαρύς μεταλλικός δίσκος στο ένα (οπίσθιο) άκρο του στροφαλοφόρου. Το μέγεθος και το βάρος του βολάν εξαρτάται από τον κινητήρα στον οποίο θα τοποθετηθεί. Ο ρόλος του είναι να αποθηκεύει κινητική ενέργεια και να την αποδίδει μεταξύ των χρόνων ανάφλεξης του κινητήρα. Αυτό το πετυχαίνει ομαλοποιώντας την περιστροφική κίνηση του στροφαλοφόρου, αντιστεκόμενος σε κάθε αύξηση  ή ελάττωση της ταχύτητας περιστροφής ακόμα και στο ρελαντί.

Ο μεταλλικός αυτός δίσκος  είναι κατασκευασμένος από χυτοσίδηρο ή χάλυβα. Στην περιφέρεια του βρίσκεται η οδοντωτή στεφάνη στην οποία εμπλέκεται το γρανάζι της μίζας. Η εξωτερική επιφάνεια του σφονδύλου είναι λεία, γιατί σε αυτήν στηρίζεται ο συμπλέκτης (δίσκος-πλατό), ο οποίος μεταφέρει την κίνηση στο κιβώτιο ταχυτήτων (ή αλλιώς σασμάν). Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι τα γρανάζια του κιβωτίου υποφέρουν τα πάνδεινα εξαιτίας των ταλαντώσεων του κινητήρα, διαφορικού κλπ.

Συμβατικό βολάν ή μονομπλόκ βολάν. Η αρχική μορφή βολάν που υπήρχε πριν από αρκετά χρόνια και κρίθηκε ανεπαρκής στις αρχές του ’80. Ήταν ένας απλός δίσκος με τον οποίο οι περιστροφικοί κραδασμοί στην περιοχή του ρελαντί μεταφέρονταν πρακτικά αφιλτράριστοι στο κιβώτιο, προκαλώντας τις άκρες των οδοντώσεων των γραναζιών να χτυπούν μεταξύ τους.

Βολάν διπλής μάζας, με αυτό το είδος βολάν είναι σήμερα εξοπλισμένα όλα τα οχήματα. Αποτελείται από την πρωτεύουσα και δευτερεύουσα μάζα. Οι δύο ξεχωριστές μάζες ενώνονται μέσω ελατηρίων, αποσβεστήρων και στηρίζονται από ένα σφαιρικό έδρανο  (αλλιώς κουζινέτο) ώστε να μπορούν να περιστρέφονται μεταξύ τους. Το συγκεκριμένο σύστημα απόσβεσης ελατηρίων, φιλτράρει τους κραδασμούς που προκαλούνται από τον κινητήρα. Αυτό αποτρέπει τα εξαρτήματα του κιβωτίου να χτυπήσουν μεταξύ τους, ώστε να μην  εμφανίζονται τριξίματα, επιτυγχάνοντας ομαλή κίνηση και υψηλότερη άνεση.

Η πρωτεύουσα μάζα με το γρανάζι εκκίνησης οδηγείται από τον κινητήρα και είναι σφικτά βιδωμένη πάνω στο στρόφαλο. Στο κέντρο της τοποθετημένα σε οδηγούς κανάλια, υπάρχουν τοξοειδή ελατήρια. Οι οδηγοί αυτοί εξασφαλίζουν σωστή οδήγηση των ελατηρίων κατά τη λειτουργία, ενώ το γράσο γύρω από τα ελατήρια μειώνει τη φθορά μεταξύ των οδηγών, των καναλιών και των ελατηρίων. Η ροπή μεταφέρεται μέσω της φλάντζας. Η φλάντζα είναι περτσινωμένη στο δευτερεύον βολάν ή μάζα.

Η δευτερεύουσα μάζα, βοηθάει στην αύξηση της μάζας αδρανείας στην πλευρά του κιβωτίου. Οι αεραγωγοί εξασφαλίζουν καλύτερη αναχαίτηση της θερμότητας. Το ενσωματωμένο σύστημα αυτό ελατηρίων/αποσβεστήρων, δεν είναι διαθέσιμο στο συμβατικό βολάν.

Όπως είπαμε και παραπάνω, η πρωτεύουσα μάζα είναι συνδεδεμένη στο στρόφαλο του κινητήρα, συνεπώς συνδυαζόμενες η αδράνεια της πρωτεύουσας μάζας και η αντίστοιχη του στροφάλου δημιουργούν μια συνολική αδράνεια, η οποία όμως λόγω κατασκευής, είναι αισθητά μικρότερη  συγκριτικά με εκείνη του συμβατικού τύπου βολάν.

Στη συνέχεια, το δευτερεύον βολάν συνδέεται με το κιβώτιο στο σύστημα της μετάδοσης. Αλληλοεπιδρώντας με το συμπλέκτη, η διαμορφωμένη ροπή μεταφέρεται μακριά εκτός της κατασκευής από τη δευτερεύουσα μάζα. Ο δίσκος μετά τη σύμπλεξη του συμπλέκτη, πιέζεται από τον εσωτερικό μηχανισμό των ελατηρίων ενάντια στην επιφάνεια τριβής της δευτερεύουσας μάζας. Η μάζα του δευτερεύοντος βολάν αποτελείται κυρίως από το βασικό τμήμα και τα πτερύγια της φλάντζας. Έτσι, η ροπή μεταφέρεται εξαιτίας της τριβής μέσω των πτερυγίων της φλάντζας.

Τί είναι ο δίσκος ελέγχου τριβής;

Σε κάποιους τύπους βολάν διπλής μάζας, στα σύγχρονα πλέον οχήματα, υπάρχει επιπλέον, ένας μηχανισμός που ονομάζεται δίσκος ελέγχου τριβής. Είναι είδος πλάκας εξοπλισμένο με γωνία συναρμογής, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα, η επιπλέον τριβή να επεμβαίνει σε μεγαλύτερες γωνίες στροφής, ώστε να παρέχεται επιπλέον απόσβεση κατά τη λειτουργία, όπως για παράδειγμα κατά την εκκίνηση ή την αλλαγή φορτίου.

Δύσκολη απάντηση, δεν υπάρχει ορισμένο χρονικό διάστημα ή χιλιόμετρα που πρέπει να έχεις διανύσει για να παρουσιάσει φθορά το βολάν, σε κάποιους οδηγούς παρουσιάστηκε  στα 5000 χλμ. και σε άλλους στα 200000χλμ. Εξαρτάται από την οδηγική σου συμπεριφορά!  Ένας μεταλλικός θόρυβος ή «κροτάλισμα» που θα ακούσεις στο ρελαντί, που όταν πιεστεί το πεντάλ  του συμπλέκτη σταματά, πρέπει να σε αφυπνίσει ότι ίσως  το βολάν έχει υποστεί βλάβη, συνήθως είναι κενά που προκαλούν χτυπήματα. Ιδιαίτερα εάν το βολάν βρίσκεται στο τέλος της ζωής του, ο θόρυβος είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός που δεν θα τον αντέχεις.

Εκτός ότι είναι σοβαρή και χρονοβόρα διαδικασία στα περισσότερα οχήματα, διότι θα πρέπει να κατέβει το σασμάν και οι δίσκοι πλατό, επίσης είναι και δύσκολη η εύρεση του σωστού εξοπλισμού αλλά και η εμπειρία που απαιτείται για την επισκευή του, θα πρέπει να διερευνήσεις σωστά και να συμβουλευτείς τον κατάλληλο επαγγελματία – σωστό συνεργείο και φυσικά να συγκρίνεις τιμές! Τέλος, σε κάποια μοντέλα οχημάτων  υπάρχει και η υποχρέωση αλλαγής δίσκων μαζί με το σφόνδυλο.

Επειδή είναι σύστημα που περιέχει ελατήρια απόσβεσης χρειάζεται και αντίστοιχη προσοχή κατά τη χρήση του.  Διαρκείς απότομες αλλαγές ταχυτήτων προς τα πάνω ή κάτω κάνουν τις δύο μάζες (πρωτεύουσα και δευτερεύουσα) να περιστρέφονται σε έξαλλο ρυθμό. Οπότε η ομαλή οδήγηση είναι ακόμη μια φορά το κλειδί για τη σωστή λειτουργία του αυτοκινήτου σου. Επίσης, οδήγηση ακόμα και μια φορά το μήνα σε στυλ ανάβασης ή κατάβασης …γκρεμού μπορούν να επιφέρουν καταστροφή του  συστήματος αυτού πάρα πολύ γρήγορα. Σε αυτή την περίπτωση, η επιβάρυνση όλου του συστήματος μετάδοσης είναι αρκετά μεγάλη αφού η βλάβη ενός τέτοιου δίσκου, λόγω κατασκευής και θέσης του στο όχημα,  μπορεί να προκαλέσει φθορά σε όλα τα γρανάζια, σασμάν, διαφορικό-άξονες.

Γιατί οι συνεργάτες μας προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες και στην  αντικατάσταση του βολάν χωρίς αμφιβολία, με εγγυημένα ανταλλακτικά ποιότητας, σε εξαιρετικά φιλικές τιμές σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να συγκρίνεις τις τιμές των συνεργείων στο διαδικτυακό μας χώρο https://www.autoduder.com και να διαλέξεις την καλύτερη προσφορά για εσένα. Θα υπομένεις για πολύ ακόμα τον ενοχλητικό θόρυβο του φθαρμένου βολάν;